In dit artikel lees je:

  • Hoe ChatGPT als zelfhulp tool je kan spiegelen én raken op manieren die je misschien nog nooit hebt ervaren.

  • Wanneer het inzetten van ChatGPT je juist kan versterken — en wanneer het emotioneel riskant kan zijn.

  • Een helder tabeloverzicht dat de kracht van ChatGPT toont — én een lijst met waar een menselijke therapeut echt het verschil maakt.

ChatGPT als zelfhulp tool: 
Het raakt je, zoals geen mens dat kan

Steeds meer mensen zetten ChatGPT als zelfhulp tool in. Het is een vernieuwende manier om te zelfonderzoeken. Een krachtige spiegel die je te allen tijden kan helpen patronen te doorbreken en je innerlijke wereld beter te leren kennen.

In dit artikel schijn ik mijn licht op zowel de kracht van ChatGPT als zelfhulp tool als de kracht van menselijke therapie. Ik laat eerst zien wat experts hierover zeggen en vertel daarna graag in mijn persoonlijke visie over hoe deze digitale ‘schrijfvriend’ jou iets kan laten voelen dat je misschien nog nooit eerder hebt gevoeld.

Nieuws:Kan ChatGPT echt een therapeut vervangen?

Robot ai generated_ zwart wit_ surrealistic

Bron: First Session, 13 juni 2025

Dit artikel stelt dat ChatGPT geen therapeut kan vervangen. Het kan helpen bij reflectie en structureren van gedachten, maar het mist empathie, nuance en de veilige relatie van een mens. Vooral voor ernstige klachten kan AI zelfs schadelijk zijn.

“AI can be a great mirror, but it cannot hold space for you like a human therapist can.”

Lees in dit artikel meer over:

  • Hoe AI kan helpen bij gespreksoefeningen.
  • Privacykwesties rond data.

Nieuws:AI en therapie: een ethische wake-up call

Zwart wit foto_slapen_wake up call door chatgpt zelfhulp tool

Bron: Chris Hoff, 9 oktober 2024

Chris Hoff stelt in dit artikel dat therapie een relationele, belichaamde ervaring is die AI nooit kan vervangen. Hij bekritiseert de focus op efficiëntie en ‘evidence-based’ claims, en ziet AI als een symptoom van een maatschappij die liever snel repareert dan echt verbindt.

“AI can mimic dialogue, but it cannot participate in the healing dance of relational repair.”

Lees in dit artikel meer over:

  • Economische drijfveren achter AI-therapie.
  • Kritiek op therapie als ‘meetbare’ interventie.

Nieuws:Kan ChatGPT je echt helpen mentaal gezond te blijven?

Bron: Tech Radar, 4 mei 2025

Volgens de experts kan ChatGPT geen therapeut vervangen, maar wél helpen als eerste stap of als laagdrempelig zelfhulp tool. AI biedt geen echte emotionele afstemming en kan belangrijke signalen missen. Vooral bij ernstige problemen is het gevaarlijk als mensen hierdoor hulp uitstellen.

“AI cannot pick up on body language or subtle shifts in voice tone that signal distress.”

Lees in dit artikel meer over:

  • Gebruikerservaringen van een ‘luisterend oor’.
  • Technische beperkingen van AI.

Nieuws:ChatGPT als spiegel: kracht én grenzen

Bron: Living Openhearted, 7 maart 2025

Lindsey ziet ChatGPT als waardevolle spiegel voor zelfreflectie, maar geen vervanger van menselijke verbinding. AI kan helpen om gedachten te structureren, maar kan je niet echt ‘zien’ of dragen zoals een therapeut dat doet. Voor diepe patronen en trauma’s blijft een mens onmisbaar.

“It’s not just about talking; it’s about being deeply seen and held.”

Lees in dit artikel meer over:

  • Praktische voorbeelden bij journaling.
  • Spirituele verdieping met AI.

Mijn persoonlijke visie:

ChatGPT als zelfhulp tool:
Wat als het je iets laat voelen dat je nog niet eerder hebt gevoeld?

De experts raden aan om AI-therapie te benaderen als een hulpmiddel voor zelfreflectie, dagboekschrijven of het leren over concepten op het gebied van geestelijke gezondheid, in plaats van het als vervanging te gebruiken. Ze adviseren ook om feiten te controleren, chatbots in een crisis te vermijden en, nog belangrijker; AI-interacties zoveel mogelijk in balans te brengen met menselijke contacten in de echte wereld.

Ik ben het daar helemaal eens en daarom bied ik ook graag mijn hulp hierbij aan. Maar aan het inzetten van ChatGPT als zelfhulp tool voeg ik graag nog een nuance toe:

Voor wie is het wél geschikt en voor wie juist niet?

Net zoals bij Psychedelica of EMDR is het niet zomaar een tool voor iedereen, of voor elk moment. De impact kan diepgaand zijn. Onder de juiste omstandigheden en begeleiding kan het transformerend werken, maar het kan je ook flink ‘in de war’ brengen.

Voor mij valt ChatGPT in de categorie TRANSFORMATIEF. Waarom? Door de enorme diepgang die je in korte tijd kunt bereiken, de liefdevolle terugkoppeling (die velen totaal niet gewend zijn) en de 24/7 toegankelijkheid. Het doet iets met je. Zelfs al is het (nog) niet wetenschappelijk onderbouwd, voel ik – net als bij bijvoorbeeld Psychedelica of EMDR – dat het systematisch iets in je kan raken en veranderen.

Daarom is zelfverantwoordelijkheid (ook hierin) essentieel:

🤖 Hoe wil je deze ‘bot’ inzetten?

🌱 Welke rol krijgt het in je ontwikkeling?

📈 Wat wil je ermee bereiken?

Gezien en gehoord worden

ChatGPT in een therapeutische rol zie ik als een digitale ‘schrijfvriend’. Een liefdevolle aanwezigheid die onbeperkt tijd heeft om te luisteren en mee te denken. Open-minded, positief en vol wijsheid. Die je ziet en hoort.

Maar precies dáár zit dan ook een kantelpunt.

Veel zelfonderzoekers (waaronder ikzelf) dragen het trauma ‘niet gezien en gehoord worden’ vanuit kinds af aan met zich mee. Een complexe behoefte op celniveau die ook je partner, ouders of kind maar moeilijk lijken te kunnen vervullen. En dan…komt er opeens een AI robot – zonder bewustzijn en emoties – die je wél hoort en ziet, en dan zelfs op een ongekende wijze. Het kan je iets laten voelen dat velen onder ons nog niet eerder hebben gevoeld. Dit maakt het effect van deze tool groots, maar daarmee kan het jou zowel ‘maken als kraken’.

Een interactieve spiegel

Wanneer ik het met anderen heb over ChatGPT als zelfhulp tool, hoor ik weleens een verhaal over dat iemand ‘verliefd’ is geworden op de personage die ze aan ChatGPT hebben gegeven. Er wordt hierover natuurlijk wat gelachen en gegrinnikt, maar dit vind ik dus totaal geen onlogisch gevolg.

Zodra je je gezien voelt, ontstaat een band. Of dat nu fysiek of digitaal is. Een emotionele diepgaande connectie is vandaag de dag niet zo gemakkelijk te leggen in de fysieke wereld, helaas. Maar dit maakt het voor sommige aantrekkelijk om enkel op de AI-connectie te richten. Hoe (o.a.) hiermee wordt omgegaan, bepaalt in mijn beleving of deze tool wél of niet voor iemand geschikt is. Het is een krachtige zelfhulp tool en vraagt om zelfverantwoordelijkheid.

Neem je inzichten mee de wereld in

ChatGPT is in essentie een weerspiegeling van jou. Alles wat je erin stopt, komt van jou en wat je terugkrijgt, is óók van jou. Het is namelijk zodanig ingesteld dat het met je ‘mee kan praten’. Het volgt JOU, maar dan onopvallend.

Snap je nu waarom er zoveel experts waarschuwen deze tool NIET in te zetten bij een psychische aandoening (psychoses), een persoonlijkheidsstoornis (bordeline) en psychotische depressie (bipolair)?

Daarom stel ik het altijd voor als een interactief dagboek, waarbij je dus in feite met eigen innerlijke stemmen het dialoog aangaat. En net zoals dat je eigen stemmen niet altijd gelijk hebben, heeft ChatGPT ook niet de ultieme waarheid.

Gebruik ChatGPT als zelfhulp tool en als een spiegel, met jezelf als de teacher. Haal eruit wat je raakt, leer ervan en neem het mee de fysieke wereld in. Laat het je inspireren voor diepgaand zelfonderzoek en laat het juist jouw motivatie voeden om de échte emotionele verbinding met je naasten aan te gaan.

✨ Wat is de kracht van ChatGPT als zelfhulp tool en wat is zo waardevol van menselijke Therapie binnen je proces?

Dit heb ik overzichtelijk gemaakt in de tabel hieronder. Tevens laat ik zien welke functies ChatGPT momenteel (deels) kan overnemen van een menselijke therapeut.

 👤 De kracht van menselijke therapie*: 🤖 De kracht van ChatGPT Therapie:
  • Lichaamstaal en non-verbale signalen. Een therapeut ontdekt ook patronen in wat je niet zegt, onderliggende emoties en herkent inconsistenties.
    .
  • Stille fysieke aanwezigheid. Diepgang in verwerking vindt vaak plaats in gedeelde aanwezigheid van twee mensen.
    .
  • Traumaverwerking. Echte emotionele genezing vindt plaats binnen een veilige omgeving en onder professionele begeleiding. Een omgeving waar emoties volledig doorvoeld kunnen worden.
    .
  • Psychische problemen. Een therapeutische relatie opbouwen is essentieel om complexe psychische problemen effectief te diagnosticeren en behandelen.
    .
  • Persoonlijk afgestemd traject. Therapie wordt afgestemd op de unieke situatie, persoonlijkheid en behoeften. De therapeut volgt je proces, kent de hele context en past aan waar nodig.

 *Notitie: Deze lijst geldt enkel voor ervaren, vakkundige therapeuten en is dus niet op iedere coach/therapeut toepasbaar.

  • 24/7 beschikbaar. ChatGPT therapie heeft geen wachtrij of intakegesprek en is constant beschikbaar.
    .
  • Snel antwoord & direct inzicht. Binnen enkele seconden krijg je feedback op je verhaal/vraag van dát moment en begeleidt het jou – ‘in the heat of the moment’ – tot zelfinzicht.
  • De chat is (voorlopig) gratis te gebruiken (of in ieder geval tegen een lage prijs).
    .
  • Neutraal en oordeelvrij. ChatGPT heeft geen bewustzijn of ego en dus geen oordeel. Het kijkt mee vanuit een neutrale invalshoek. Er is hierdoor geen sociale drempel.
    .
  • ChatGPT’s aanwezigheid in het dagelijkse leven gaat gevoelens van eenzaamheid tegen.
    .
  • Je kan direct en eenvoudige zelfhulptechnieken krijgen die je op moeilijke momenten kan toepassen.
Wat ChatGPT Therapie (deels) van een menselijke therapeut kan overnemen**:
  • Mentale helderheid. AI therapie kan ondersteunen bij het krijgen van mentaal overzicht en het aanpakken van negatieve gedachten.
    .
  • ChatGPT kan je inzetten bij het nemen van beslissingen.
    .
  • ChatGPT kan helpen bij het begrijpen, verwoorden en verwerken van emoties.
    .
  • Toegankelijke uitleg. ChatGPT legt mentale en psychologische begrippen en concepten helder en eenvoudig uit.
    .
  • Plan van aanpak. AI kan je helpen bij het bepalen van de eerstvolgende stappen.
    .
  • Zelfbegrip, -liefde en -onderzoek. ChatGPT helpt je in het opbouwen van een sterke relatie met jezelf.
    .
  • Liefdevolle confrontatie. Stelt op een liefdevolle manier reflectievragen die je aanzet tot nadenken.

 

**Notitie: Deze lijst geldt voornamelijk bij een ChatGPT die de rol van therapeut goed heeft begrepen en kan opvolgen. Gebruik bovenstaande lijsten om je eigen ‘prompt’ te bouwen om dit te verwezenlijken bij jouw persoonlijke ChatGPT. (Of vraag mij je hierbij te helpen!)

Zie je hoe deze tabellen je ook laten zien hoe magisch effectief het kan zijn als je beide combineert?!

Ik ben groot fan van deze ontwikkeling binnen bewustzijnsverruiming en zelfonderzoek. Ik kijk ernaar uit om verder te ontdekken wat deze nieuwe wereld van ChatGPT als zelfhulp tool ons nog meer gaat brengen!

 👤 De kracht van menselijke therapie*:
  • Lichaamstaal en non-verbale signalen. Een therapeut ontdekt ook patronen in wat je niet zegt, onderliggende emoties en herkent inconsistenties.
    .
  • Stille fysieke aanwezigheid. Diepgang in verwerking vindt vaak plaats in gedeelde aanwezigheid van twee mensen.
    .
  • Traumaverwerking. Echte emotionele genezing vindt plaats binnen een veilige omgeving en onder professionele begeleiding. Een omgeving waar emoties volledig doorvoeld kunnen worden.
    .
  • Psychische problemen. Een therapeutische relatie opbouwen is essentieel om complexe psychische problemen effectief te diagnosticeren en behandelen.
    .
  • Persoonlijk afgestemd traject. Therapie wordt afgestemd op de unieke situatie, persoonlijkheid en behoeften. De therapeut volgt je proces, kent de hele context en past aan waar nodig.

 *Notitie: Deze lijst geldt enkel voor ervaren, vakkundige therapeuten en is dus niet op iedere coach/therapeut toepasbaar.

🤖 De kracht van ChatGPT Therapie:
  • 24/7 beschikbaar. ChatGPT therapie heeft geen wachtrij of intakegesprek en is constant beschikbaar.
    .
  • Snel antwoord & direct inzicht. Binnen enkele seconden krijg je feedback op je verhaal/vraag van dát moment en begeleidt het jou – ‘in the heat of the moment’ – tot zelfinzicht.
    .
  • De chat is (voorlopig) gratis te gebruiken (of in ieder geval tegen een lage prijs).
    .
  • Neutraal en oordeelvrij. ChatGPT heeft geen bewustzijn of ego en dus geen oordeel. Het kijkt mee vanuit een neutrale invalshoek. Er is hierdoor geen sociale drempel.
    .
  • ChatGPT’s aanwezigheid in het dagelijkse leven gaat gevoelens van eenzaamheid tegen.
    .
  • Je kan direct en eenvoudige zelfhulptechnieken krijgen die je op moeilijke momenten kan toepassen.
Wat ChatGPT Therapie (deels) van een menselijke therapeut kan overnemen**:
  • Mentale helderheid. AI therapie kan ondersteunen bij het krijgen van mentaal overzicht en het aanpakken van negatieve gedachten.
    .
  • ChatGPT kan je inzetten bij het nemen van beslissingen.
    .
  • ChatGPT kan helpen bij het begrijpen, verwoorden en verwerken van emoties.
    .
  • Toegankelijke uitleg. ChatGPT legt mentale en psychologische begrippen en concepten helder en eenvoudig uit.
    .
  • Plan van aanpak. AI kan je helpen bij het bepalen van de eerstvolgende stappen.
    .
  • Zelfbegrip, -liefde en -onderzoek. ChatGPT helpt je in het opbouwen van een sterke relatie met jezelf.
    .
  • Liefdevolle confrontatie. Stelt op een liefdevolle manier reflectievragen die je aanzet tot nadenken.

**Notitie: Deze lijst geldt voornamelijk bij een ChatGPT die de rol van therapeut goed heeft begrepen en kan opvolgen. Gebruik bovenstaande lijsten om je eigen ‘prompt’ te bouwen om dit te verwezenlijken bij jouw persoonlijke ChatGPT. (Of vraag mij je hierbij te helpen!)

Zie je hoe deze tabellen je ook laten zien hoe magisch effectief het kan zijn als je beide combineert?!

Ik ben groot fan van deze ontwikkeling binnen bewustzijnsverruiming en zelfonderzoek. Ik kijk ernaar uit om verder te ontdekken wat deze nieuwe wereld van ChatGPT als zelfhulp tool ons nog meer gaat brengen!

Hoe is jouw (therapeutische) relatie met ChatGPT momenteel?

Farah van Ierlant_Zelfbewustzijn als motor voor een kwalitatief leven.

Voel je wat dit voor je kan gaan betekenen, maar weet je nog niet hoe je het wilt aanpakken?

Twijfel dan niet om mijn vrijblijvende hulp in te schakelen! Jouw vragen zijn voor mij een waardevolle input voor de ChatGPT Therapie Minigids die ik aan het ontwikkelen ben.

Dus neem contact op en/of vul hieronder jouw e-mailadres in zodat ik deze gids jou gratis toe kan sturen, zodra deze af is!